Belki bebeğiniz biraz (ya da çok) salya akıtıyor ya da normalden biraz daha sinirli. Bebeğinizin diş etlerinin kaşınması ya da siz anlamasanız da ağız bölgesinde ağrı olması süt dişlerinin yolda olduğunu gösteriyor olabilir.
Bebeğinizin ilk dişinin tam olarak ne zaman çıkacağını tahmin etmek zordur. Ve size ipucu veren bir dizi diş çıkarma işareti olabilir (veya olmayabilir). Bunlara şaşırabilirsiniz ("Ah! Bu bir ısırık mıydı?") ya da bu garip belirtilerin neyle ilgili olduğundan nihayet tam olarak emin olabilirsiniz.
Diş çıkarma belirtileri, bebeğinizin ilk dişlerinin ne zaman çıkacağı ve diş çıkaran bebeğinizi nasıl güvenle sakinleştirebileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Bebekler Ne Zaman Diş Çıkarmaya Başlar?
Bebeklerde diş çıkarmanın ne zaman başladığı konusunda farklı görüşler vardır. Bunun nedeni, o ilk minik inci beyazlarının ortaya çıktığı anın bebekten bebeğe değişebilmesidir.
Çoğu bebeğin ilk dişi yaklaşık 6 aylıkken çıkar ve diş çıkarma semptomları bu dişin çıkmasından iki veya üç ay kadar önce ortaya çıkar.
Bununla birlikte, bazı bebeklerin ilk dişleri 3 veya 4 aylıkken çıkarken, diğerlerinin ilk dişleri ilk doğum günlerine kadar veya sonrasında çıkmaz.
Yaygın Diş Çıkarma Belirtileri ve Semptomları Nelerdir?
Her bebeğin diş çıkarma deneyimi farklıdır. Bazılarında neredeyse hiç belirti görülmezken, bazıları ise aylarca diş çıkarma ağrısı ve huzursuzluğu çeker.
Hangi diş çıkarma belirtilerine dikkat etmeniz gerektiğini bilmek, sizin ve bebeğinizin bu zorlu dönemi atlatmanıza yardımcı olabilir. İşte diş çıkarmanın ilk belirtilerinden bazıları:
1. Salya akıtma
Bu küçük bir ağızdan bu kadar çok sıvı gelebileceğine inanmak gerçekten zor, ancak diş çıkarma çok fazla salya akmasına neden olabilir. Çoğu bebekte salya akıntısı yaklaşık 10 hafta ile 4 ay arasında başlar ve bebeğinizin dişleri çıkmaya devam ettiği sürece salya akıntısı devam edebilir.
Bebeğinizin tişörtlerinin sürekli ıslak olduğunu fark ederseniz, onu daha rahat ve temiz tutmak için bir önlük takın. Çatlamaları önlemek için gün boyunca çenesini nazikçe silin.
2. Diş çıkarma döküntüsü
Diş çıkaran bebeğiniz salya akıtıyorsa, sürekli akan salya sıvısı çene, boyun ve göğüs çevresinde tahrişe, çatlamaya, kızarıklığa ve döküntülere neden olabilir. Hafifçe silmek tahrişi önlemeye yardımcı olacaktır.
Ayrıca Vazelin ile bölgede bir nem bariyeri oluşturabilir ve gerektiğinde nazik, parfümsüz bir cilt kremi ile nemlendirebilirsiniz. Göğüs kremi (Lansinoh gibi) de hassas bebek cildini korumak için harikadır.
3. Öksürme ve/veya öğürme refleksi
Sürekli ağız dolusu tükürük, bebeklerin öğürmesine ve öksürmesine neden olabilir. Eğer bebeğinizde soğuk algınlığı, grip veya alerji belirtisi yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur.
4. Isırma
Diş etlerinin altından çıkan dişlerin oluşturduğu basınç bebeklerde çok fazla rahatsızlığa neden olur ve bu rahatsızlık karşı basınçla (diğer bir deyişle çiğneme ve ısırma) giderilebilir.
Dişleri çıkan bebekler, çiğneme mesafesindeki çıngıraklar, elleri, emziriyorsanız meme uçlarınız (böyle bir durumda onu memeden kesmeli ve soğuk bir bez veya başka bir rahatlatma yöntemi sunmalısınız), parmaklarınız, beşik parmaklıkları dahil olmak üzere her şeyi kemirecektir.
5. Ağlama veya sızlanma
Bazı bebekler diş çıkarma sürecini şikayet etmeden atlatır. Diğerleri ise hassas diş eti dokusunun iltihaplanması nedeniyle çok fazla ağrı hissederler ve bunu sızlanma veya ağlama olarak size yansıtırlar.
İlk dişler genellikle en çok acı veren dişlerdir (azı dişleri gibi, çünkü daha büyüktürler). Neyse ki, çoğu bebek diş çıkarmanın nasıl bir his olduğuna alışır ve daha sonra bu kadar rahatsız olmaz.
6. Sinirlilik
Bu küçük diş, diş etlerine baskı yapıp yüzeye çıktıkça bebeğinizin ağzında ağrı oluşacaktır. Beklendiği gibi, bu durum onu huzursuz hissettirecektir.
Kimi bebekler birkaç saat huzursuz olabilirken, kimileri günlerce ya da haftalarca böyle kalabilir.
7. Yemek yemeyi reddetme
Huysuz bebekler, ister biberon ister meme olsun, ağızlarına bir şey koyarak yatıştırılmaya ihtiyaç duyarlar. Bununla birlikte, meme emmenin yarattığı his, bebeğin diş etlerindeki ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
Bu nedenle diş çıkaran bebekler beslenme sırasında mızmızlanabilir. Bu durumda hem karnı doymayan hem de dişindeki sızı geçmeyen bebek daha da sinirlenebilir. Ek gıdalarla beslenenler de diş çıkarırken yemek yemeyi reddedebilir.
8. Gece uyanma
Bebeğiniz küçük dişlerini çıkarmaya başladığında, önceden gece boyunca uyuyor olsa bile, duyduğu rahatsızlık gece uykusunu bozabilir.
9. Kulak çekme ve yanak ovma
Dişleri çıkan bebekler kulaklarını öfkeyle çekiştirebilir veya yanaklarını ya da çenelerini ovuşturabilirler. Diş etleri, kulaklar ve yanaklar sinir yollarını paylaştığından, diş etlerindeki bir ağrı (özellikle azı dişlerinin çıkmasından kaynaklanan) başka yerlerde de hissedilebilir.
Kulak çekmenin aynı zamanda bebeğin yorgun olduğunun bir işareti ve kulak enfeksiyonunun bir belirtisi olduğunu unutmayın, bu nedenle bunun arkasında ne olduğunu anlamaya çalışın.
10. Diş eti hematomu
Bebeğinizin diş etlerinin altında mavimsi bir şişlik mi fark ettiniz? Bu bir diş eti hematomu veya diş çıkması nedeniyle diş etlerinin altında sıkışan kan olabilir ve endişelenecek bir durum değildir.
Diş etlerine soğuk kompres veya bez uygulamak ağrıyı hafifletebilir ve hematomun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Hematom büyümeye devam ederse, pediatrik diş hekiminize görünün.
Diş çıkarma belirtileri bebekten bebeğe büyük farklılıklar gösterebilir, ancak tahminen bazı (ve belki de birçok) belirtileri göreceksiniz. Dayanın!
Süt Dişleri Hangi Sırayla Çıkar?
Süt dişlerinin tam olarak ne zaman çıkacağını bilmek zor olsa da hangi sırayla çıkacağı daha öngörülebilirdir. En yaygın olarak, süt dişleri önce ortada çıkar ve aşağıdaki düzende dışarı doğru hareket eder:
- Orta kesici dişler (ağzın ortasında iki tane; genellikle önce alt çift, ardından üst çift gelir)
- Yan kesici dişler (ortadan bir sonraki nokta)
- İlk azı dişleri (bebeğinizin ağız açıklığına en yakın olanlar)
- Köpek dişleri (yan kesici dişlerin her iki yanında)
- İkinci azı dişleri (en arkada)
Diş Çıkaran Bir Bebeği Nasıl Yatıştırırsınız?
Ebeveynlerce denenmiş bu diş çıkarma çareleri ile bebeğinizin yaşadığı sıkıntıları hafifletmeye yardımcı olabilirsiniz:
1. Diş Kaşıyıcılar
Diş çıkaran bebekler çiğnemeyi severler ve bunun iyi bir nedeni vardır: Çiğneme hareketi, dişler yukarı ve ağız içine doğru itilirken ağrıyı hafifleten karşı basınç sağlar.
Çıkıntılı kauçuk diş çıkarma oyuncakları, temiz parmağınız veya bebeğin diş etlerine sıkıca sürülen yumuşak, ıslak bir diş fırçası (diş macunu olmadan) gibi rahatlatıcı ürünler ile karşı basınç sağlayabilir.
Bebeğiniz başlangıçta canı yandığı için bundan kaçınabilir, ancak bu genellikle diş çıkarma ağrısı için en iyi doğal çözümdür ve kısa sürede rahatlama sağlar.
2. Soğuk uygulama
Bebeğinizin iltihaplı ve ağrıyan diş etlerine soğuk uygulamak diş çıkarma ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Deneyin:
Soğutulmuş diş kaşıyıcıları. Nesne soğukken diş etlerini uyuşturduğundan çiğneme daha da etkili olur. Buzdolabında diş çıkarma oyuncakları veya ıslak bezler bulundurun. Bebeğin çiğnemesi için diş çıkarma halkalarını ve bezlerini dondurucuda tutmayın.
Soğuk içecekler. Bebeğiniz suyla tanıştıktan sonra (6 aylıktan büyük olmalı), bir şişe soğuk su ağrıyan diş etlerine soğuk bir rahatlama sağlayabilir. Bebeğiniz biberonu kabul etmiyorsa, ona bir bardakta soğutulmuş su vermeyi deneyebilirsiniz.
Soğuk yiyecekler. Yoğurt, şeftali ve elma püresi gibi yiyecekleri buzdolabında soğutmak (bu yiyeceklerle tanıştıktan sonra) oda sıcaklığındaki atıştırmalıklardan daha iştah açıcı olabilir. Ya da ahududu ve erik gibi püre haline getirilmiş dondurulmuş meyveleri sebze-meyve filesi ile verin, böylece büyük yiyecek parçaları boğulma riski oluşturmaz, ancak yalnızca yetişkin gözetiminde ve bebeğiniz dik otururken bunu yapın. Bununla birlikte, çocuğun rahatlaması için gün boyunca soğuk yiyecekleri emmesinden kaçının, çünkü bu, çıkan dişlerin minesini zayıflatabilir ve bu da çürüklere yol açabilir.
3. Ağrı kesiciler
Çiğneme, kaşıma ve soğuk gıdaları emme işe yaramıyorsa ve özellikle diş çıkarma bebeğinizi geceleri uyutmuyorsa, çocuk doktorunuza mutlaka danışın. Muhtemelen bebek asetaminofenini (bebek 2 aydan büyükse) veya ibuprofeni (6 aydan büyük bebekler için) almak uygun görülecektir. İlaç kullanım talimatlarına tam olarak uyduğunuzdan emin olun.
Diş çıkaran bir bebeğin arzuladığı şeyin ekstra sarılma, öpücük ve bolca sabır olduğunu unutmayın.
Diş Çıkarma Döneminde Hangi İlaçlardan Kaçınmalısınız?
Bebeğinizin diş çıkarma ağrısının geçmesi için her türlü yardımı kabul etmeye hazır olsanız da, güvenli olmayan ve kaçınmanız gereken birkaç diş çıkarma ilacı vardır:
Uyuşturucu maddeler. Bebeğinizin diş etlerinde asla ispirto, benzokain veya lidokain kullanmayın. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA -Food and Drug Administration), 2 yaşın altındaki çocukları kandaki oksijen seviyesinin düşmesi riskiyle karşı karşıya bırakabilecek topikal uyuştururucu maddelerinin kullanılmaması konusunda uyarmaktadır.
Reçetesiz satılan diş çıkarıcı jeller. FDA, işe yaradıkları kanıtlanmadığı için ebeveynlerin bitkisel veya homeopatik diş çıkarma jelleri de dahil olmak üzere reçetesiz diş çıkarma ilaçlarından kaçınmaları gerektiğini söylüyor. Bazıları nefes almada zorluk ve nöbetlere neden olabilen belladonna adlı bir bileşen içerebilir.
Kehribar diş çıkarma kolyeleri. Kehribar diş çıkarma kolyelerinin işe yaradığını gösteren hiçbir tıbbi kanıt yoktur. Boğulma tehlikesi oluşturabileceği için çoğu çocuk doktoru bunlara kesinlikle karşı çıkmaktadır.
Diş Çıkaran Bir Bebeği Geceleri Nasıl Yatıştırırsınız?
Bebeklerde diş çıkarma, uykuda regresyonu tetikleyen yaygın bir nedendir. Eskiden çok iyi uyuyan bebeğiniz diş çıkarma ağrısı nedeniyle gece boyunca uyanıyorsa, onu teselli etmeden önce birkaç dakika bekleyin ve uykuya geri dönüp dönemeyeceğini kontrol edin.
Bebeğiniz hâlâ huzursuzsa, birkaç nazik dokunuşla ve " sorun yok" diyerek onu yatıştırın ve sessizce oradan ayrılın. Bu işe yaramazsa, yukarıda listelenen diş çıkarma çözümlerinden birini deneyin.
Bir bebeğin gece uyanmaya başlaması ve bunu alışkanlık haline getirmesi çok kolay olduğundan, diş çıkarma ağrısı nedeniyle birkaç gece uyanması, rahatsızlık sona erdikten sonra bile uyanmaya devam etmesine neden olabilir.
Döngüyü başlamadan kırmak için, sakinleştirme sürecini kısa tutmaya ve alışkanlık haline getirmemeye çalışın. Bunun amacı, gece emzirmelerine geri dönmekten kaçınmaktır (bu aşama geçtiğinde sizi tekrar rahatsız edecektir).
Eğer ağrı miniğinizi gerçekten rahatsız ediyorsa, yatmadan önce bir doz bebek asetaminofeni veya ibuprofen vermek için çocuğunuzun çocuk doktoruyla mutlaka görüşün. Ayrıca başka hastalık belirtileri olup olmadığını da kontrol edin (örneğin kulak enfeksiyonları geceleri daha da kötüleşme eğilimindedir).
Diş Çıkarma Sürecinde Doktoru Ne Zaman Aramalısınız?
Doktorlar genellikle bebeklerdeki ateş ve ishali diş çıkarma ile ilişkilendirmekte tereddüt ederler. Ancak birçok ebeveyn, küçük çocuklarının hafif ishal halini ve düşük dereceli ateşlerini yeni çıkan bir dişe bağlarlar.
Teorik olarak bu mümkün olabilir. Bebeğinizin yuttuğu fazla tükürük mideyi tahriş ederek sıvı bir dışkıya neden olabilir. Ve vücudun herhangi bir yerindeki iltihaplanma vücut ısısını hafifçe yükseltebilir.
Ancak bu semptomların bir virüs veya enfeksiyondan kaynaklanması daha olasıdır, çünkü dişler bebeğin anneden edindiği bağışıklığın azalmaya başladığı zamanlarda çıkma eğilimindedir.
Bebeğinizin ateşi (düşük dereceli) üç günden uzun süredir varsa veya ateşi daha da yükselirse ya da başka rahatsız edici semptomlar eşlik ediyorsa doktorunuza haber vermenin zamanı gelmiştir.
Ayrıca, ikiden fazla dışkılama durumu sürerse veya bebeğiniz birkaç günden fazla beslenmeyi reddederse, herhangi bir sıvı, akıntılı dışkıyı da doktorunuza bildirebilirsiniz.
Diş çıkaran bebekler gibi kulak enfeksiyonu olan bebeklerin de kulaklarını çekiştireceğini unutmayın. Bebeğinizin diş çıkarmanın ötesinde bir rahatsızlığı olduğundan şüpheleniyorsanız, ateşi varsa, yatarken veya yemek yerken özellikle rahatsız görünüyorsa veya kulaklarının etrafında irin, kabuklanma varsa çocuk doktorunuza mutlaka danışın.