Bir Bebeğin Makat Olması Ne Anlama Gelir?
Bir bebek makat pozisyonunda olduğunda, bebeğin başı yerine kalçaları veya ayakları önce doğacak şekilde konumlanmış demektir. Normalde, hamilelik sırasında bebek doğum zamanına kadar yavaş yavaş baş aşağı pozisyona geçer. Bu baş aşağı pozisyon sefalik prezentasyon olarak bilinir ve vajinal doğum için ideal pozisyon olarak kabul edilir.
Bununla birlikte, tam süreli gebeliklerin yaklaşık %3-4'ünde bebek makat pozisyonunda kalır ve bu da doğum sırasında bazı zorluklara yol açabilir. Farklı makat pozisyonu türleri vardır:
- Frank makat: Bebeğin kalçaları önce doğacak şekilde konumlandırılır, bacaklar kalçalardan bükülür ve başa doğru uzatılır.
- Tam makat: Bebeğin kalçaları önce doğacak şekilde konumlandırılır hem kalçalar hem de dizler bükülür.
- Ayaklı makat: Bebeğin ayaklarından biri veya her ikisi önce doğacak şekilde konumlandırılır.
Makat geliş bazen doğum sırasında komplikasyon riskini artırabilir. Potansiyel riskler arasında kordon prolapsusu (göbek kordonunun bebekten önce rahim ağzından kayması), bebeğin başının doğurtulmasında zorluklar ve bebeğin başının doğum kanalında sıkışması yer alır. Bu riskler doğum sırasında bebeğin oksijen almasını etkileyebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Bir bebek hamileliğin geç dönemlerinde makat gelişi gösteriyorsa, sağlık uzmanları, bebeği baş aşağı pozisyona getirmeye çalışmak için kullanabileceği çeşitli teknikler vardır. Bu prosedüre dış sefalik versiyon (ECV) adı verilir ve bebeği doğru pozisyona getirmek için annenin karnına baskı uygulanarak gerçekleştirilir. Bazı durumlarda, makat doğumla ilişkili riskleri en aza indirmek için makat pozisyonundaki bebeğin sezaryenle doğurtulması gerekebilir.
Makat gelişi durumunda mevcut seçenekleri tartışmak ve uygun bir doğum planı geliştirmek için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
Bebeğin Makat Gelişine Ne Sebep Olur?
Bir bebeğin neden makat pozisyonunda olduğunun kesin nedeni her zaman bilinmemektedir. Bununla birlikte, bebeğin makat gelişine sebep olabilecek çeşitli faktörler vardır. Bu faktörler şunları içerebilir:
- Erken hamilelik: Hamileliğin erken dönemlerinde bebeğin rahim içinde hareket edebileceği daha fazla alan vardır. Bu süre zarfında bebeklerin sık sık pozisyon değiştirmesi yaygındır. Hamilelik ilerledikçe bebeğin hareketleri daha sınırlı hale gelebilir ve genellikle üçüncü trimesterin sonunda baş aşağı pozisyona yerleşirler. Ancak bazı bebekler dönmeyebilir ve makat pozisyonunda kalabilir.
- Erken doğum: Prematüre bebeklerin makat pozisyonunda olma olasılığı daha yüksektir çünkü doğumdan önce baş aşağı pozisyona geçmek için daha az zamanları vardır.
- Çoğul gebelikler: İkiz veya çoğul gebeliklerde, rahimdeki sınırlı alan tüm bebeklerin baş aşağı pozisyona yerleşmesini zorlaştırabileceğinden, makat gelişi olasılığı artar.
- Rahim anormallikleri: Miyomlar veya anormal şekilli bir rahim gibi rahmin şeklini veya boyutunu etkileyen bazı durumlar makat gelişi olasılığını artırabilir.
- Plasenta previa: Plasenta serviksi kısmen veya tamamen kapladığında, bebeğin pozisyonunu etkileyebilir ve makat gelişi olasılığını artırabilir.
- Polihidramnios: Bebeğin etrafındaki aşırı amniyotik sıvı (polihidramnios) bebeğe hareket etmesi için daha fazla alan sağlayarak makat gelişi olasılığını artırabilir.
- Önceki makat doğum: Bir kadın daha önce makat pozisyonunda bir bebek doğurmuşsa, sonraki gebeliklerde de makat gelişi görülme olasılığı biraz daha yüksektir.
Birçok durumda makat gelişinin nedeninin bilinmediğini unutmamak önemlidir. Her hamilelik farklıdır ve bebeğin pozisyonu değişebilir. Bir bebek hamileliğin sonlarında makat gelişi gösterirse, sağlık uzmanları durumu değerlendirecek ve doğum seçeneklerini tartışacaktır.
Bebeğinizin Makat Pozisyonunda Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
Bir bebeğin makat pozisyonunda olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilecek birkaç işaret ve teknik vardır. Yalnızca bir sağlık uzmanı fizik muayene veya ultrason yoluyla kesin bir teşhis koyabileceğini unutmamak önemlidir. Bununla birlikte, makat gelişine işaret edebilecek bazı göstergeler aşağıda verilmiştir:
- Rahmin eğilmesi: Karnınızın daha dikdörtgen veya yüksek göründüğünü ve alt karın bölgesinde daha az yuvarlaklık olduğunu fark ederseniz, bu makat pozisyonunun bir göstergesi olabilir. Bebeğin başı daha yuvarlak ve sert olma eğilimindeyken, kalçalar veya ayaklar daha yumuşak veya hantal hissedilebilir.
- Karnın üst kısmında hissedilen hareketler: Makat gelişte, bebeğin uzuvları ve hareketleri pelvise yakın aşağıdan ziyade üst karın bölgesinde, göğüs kafesine daha yakın hissedilebilir.
- Göğüs kafesine yakın sert ve yuvarlak bir cisim: Karnınızı hissederken, göğüs kafesinin yakınında sert ve yuvarlak bir nesne bulabilirsiniz, bu bebeğin başı olabilir.
- Bebeğin başını pelviste hissetmekte güçlük: Rutin bir doğum öncesi muayene sırasında, bir sağlık uzmanı pelvik muayene sırasında bebeğin başını pelviste hissetmekte zorlanabilir. Bu durum makat gelişine işaret edebilir.
Ancak, öznel olabileceğinden ve kişiden kişiye değişebileceğinden, doğru bir teşhis için yalnızca bu işaretlere güvenmemek önemlidir. Bebeğinizin makat pozisyonunda olabileceğinden şüpheleniyorsanız, sağlık uzmanınıza danışmanız önerilir. Bebeğin pozisyonunu daha kesin bir şekilde belirlemek için fiziksel muayene yapabilir veya ultrason görüntülemesini kullanabilirler.
Makat Pozisyonundaki Bebeği Döndürmek Ne Anlama Gelir?
Makat bebeği döndürme, doğumdan önce bebeğin pozisyonunu makat gelişinden (önce ayaklar veya kalçalar gibi) baş aşağı pozisyona (sefalik geliş) değiştirmeye çalışma sürecini ifade eder. Bu prosedür için kullanılan tıbbi terim dış sefalik versiyon (ECV)'dur.
Harici sefalik versiyon sırasında bir sağlık görevlisi, bebeğin istenen baş aşağı pozisyona geçmesini teşvik etmek için annenin karnına basınç ve nazik manipülasyon uygular. Bu prosedür genellikle gebeliğin 36. haftasından sonra ancak doğum başlamadan önce gerçekleştirilir.
İşte dış sefalik versiyon sürecine genel bir bakış:
- Değerlendirme: ECV'yi denemeden önce, sağlık uzmanı ultrason veya fizik muayene kullanarak annenin sağlığı, bebeğin sağlığı, plasentanın konumu, amniyotik sıvı miktarı ve bebeğin pozisyonu gibi çeşitli faktörleri değerlendirecektir.
- Hazırlık: Anneye rahmi gevşetmek ve işlem sırasında kasılma riskini azaltmak için ilaçlar verilebilir. Gerekirse ilaçlara hızlı erişim için intravenöz bir hat da yerleştirilebilir.
- İzleme: ECV sırasında sağlık hizmeti sağlayıcısı, işlemin güvenli olduğundan emin olmak için bebeğin kalp atış hızını ve annenin sağlığını yakından izler.
- Nazik manipülasyon: Sağlık uzmanı ellerini kullanarak annenin karnına nazik ve kontrollü bir baskı uygular ve bebeği baş aşağı pozisyona getirmeye çalışır. Süreci yönlendirmek için ultrason görüntülemesi kullanabilirler.
- İşlem sonrası değerlendirme: ECV'den sonra bebeğin pozisyonu ultrason veya fizik muayene kullanılarak tekrar teyit edilir. Herhangi bir komplikasyon olmadığından emin olmak için annenin yaşamsal belirtileri ve bebeğin kalp atış hızı izlenir.
- Dış sefalik versiyon genellikle güvenli olsa da bazı riskler taşır ve her zaman başarılı olmaz. Komplikasyonlar arasında doğumun başlaması, bebeğin kalp atış hızında değişiklikler veya bebeğin döndürülememesi yer alabilir. Başarılı olursa, bebek baş aşağı pozisyonda olacak ve vajinal doğum daha mümkün hale gelecektir. Bununla birlikte, ECV başarısız olursa veya başka endişeler varsa, doğum için sezaryen (C-section) önerilebilir. Doğum şekline ilişkin karar çeşitli faktörlere bağlı olacaktır ve bir sağlık uzmanıyla görüşülmelidir.
Makat Bebekte Doğum Genellikle Nasıl Başlar?
Makat gelişli bir bebekte doğum, baş aşağı (sefalik) gelişe benzer şekilde başlayabilir. Bununla birlikte, bebeğin pozisyonu nedeniyle doğumun ilerlemesi ve yönetiminde bazı farklılıklar vardır. İşte makat bebekte doğumun nasıl başlayabileceğine dair genel bir bakış:
- Doğumun başlaması: Doğum genellikle düzenli kasılmaların başlamasıyla başlar ve bu da rahim ağzının genişlemesine ve açılmasına (incelmesine) neden olur. Kasılmalar kendiliğinden başlayabilir veya gebeliğin özel koşullarına bağlı olarak tıbbi müdahalelerle tetiklenebilir.
- Doğumun ilerlemesi: Doğum ilerledikçe kasılmalar daha güçlü, daha uzun ve birbirine daha yakın hale gelir. Anne karnının alt kısmında, pelviste ve sırtında ağrı, basınç ve rahatsızlık hissedebilir. Serviks, bebeğin doğum kanalından geçişine izin vermek için genişlemeye devam eder.
- Makat gelişi: Makat gelişte, bebeğin başı yerine kalçaları veya ayakları doğum kanalına ilk inen kısım olacaktır. Bu durum doğum sırasında bazı zorluklara yol açabilir, çünkü bebeğin başı genellikle vücudunun en büyük kısmıdır ve baş aşağı gelişte doğum kanalına doğru yol almak üzere tasarlanmıştır.
- Vücudun doğumu: Vajinal makat doğum sırasında genellikle önce bebeğin gövdesi doğurtulur. Sağlık görevlisi, bebeğin gövdesi, kolları ve bacakları da dahil olmak üzere vücudunun doğumuna rehberlik edecek, aşırı çekişi veya hassas boyun bölgesine zarar gelmesini önlemeye özen gösterecektir.
- Başın doğurtulması: Bebeğin vücudu doğduktan sonra, sağlık görevlisi bebeğin başının doğumunu dikkatle yönetecektir. Başın doğumunu güvenli bir şekilde yönlendirmek için Mauriceau-Smellie-Veit manevrası veya Lovset manevrası gibi farklı teknikler kullanılabilir.
Makat bir bebeğin vajinal doğumunun, bu tür doğumların yönetiminde kapsamlı uzmanlık ve deneyim gerektirdiğini unutmamak önemlidir. Bazı durumlarda, bireysel koşullara ve sağlık uzmanının kararına bağlı olarak hem annenin hem de bebeğin güvenliğini sağlamak için makat bebeğin doğumu için sezaryen (C-section) önerilebilir.
Hamilelik boyunca bir sağlık uzmanına danışmak ve makat gelişiyle ilişkili belirli hususları ele almak için uygun bir doğum planı geliştirmek çok önemlidir.