Bebeği taşıyan kişi baba olmasa da, onun sağlığı, özellikle de spermlerinin sağlığı, hamile kalınıp kalınmayacağı konusunda büyük bir rol oynar.
Sperm sayısının düşük olması, spermlerden birinin yumurtayı dölleme şansını azaltır. Düşük sperm sayısı, menideki sperm miktarının normalden daha az olması demektir. Normal bir sperm sayısı, meninin mililitresi başına 15 milyon ila 200 milyondan fazla spermdir. Bir erkekte 15 milyondan daha az sperm varsa, bu düşük sperm sayısı olarak kabul edilir.
Düşük Sperm Sayısına Ne Sebep Olur?
Bazen düşük sperm sayısının nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı muhtemel nedenler şunlardır:
- Hormonal dengesizlikler
- Testislerde travma (örn. spor yaralanmaları)
- İnmemiş testisler (erken onarılmış olanlar bile)
- Varikosel (skrotum içindeki damarların genişlemesi, bacaklarda görülebilen varisli damarlardan farklı olarak)
- Orşit (çoğunlukla enfeksiyon nedeniyle bir veya her iki testisin iltihaplanması)
- Cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonlar
- Bazı ilaçların alınması
- Önceden geçirilmiş bazı ameliyatlar
- Toksik kimyasallara veya radyasyona maruz kalma gibi çevresel nedenler
- Sigara, alkol, uyuşturucu kullanımı (marihuana dahil) ve obezite dahil olmak üzere yaşam tarzı faktörleri
Spermin fertilite oranını tahmin etmede tek faktörün sperm sayısı olmadığını unutmamak önemlidir. Meninin analizinin diğer önemli bileşenleri arasında hareketlilik (veya hareket eden sperm yüzdesi ve nasıl hareket ettikleri) ve morfoloji (sperm şeklinin analizi) yer alır. Birden fazla bileşendeki anormallikler doğurganlığın etkileyebilir.
Düşük Sperm Sayısının Belirti ve Semptomları
Kısırlık dışında, bir erkekte düşük sperm sayısının başka herhangi bir belirtisi olmayabilir. Ancak bazı erkekler aşağıdaki düşük sperm sayısı belirtilerini yaşayabilir:
- Yüz veya vücut kıllarında azalma (hormonal veya kromozomal bir dengesizlik veya anormallik belirtisi olabilir)
- Testislerin içinde veya çevresinde ağrı, şişlik veya yumru
Unutmayın ki bu belirtiler bir doktorun teşhisiyle aynı şey değildir, ancak bir soruna işaret edebilirler. Emin olmak için bir uzmanla görüşün.
Sperm Sayısı Doğal Olarak Nasıl Artırılır?
İyi haber şu ki, düşük sperm sayısı erkeklerde otomatik olarak kısırlık anlamına gelmez. Ayrıca, sperm sayısını artırmak ve bebek yapma amacınıza ulaşma şansınızı artırmak için yapabileceğiniz şeyler vardır. Sperm sayısını doğal olarak artırmak için bu ipuçlarını izleyin:
1. Sağlıklı ve Besin Değeri Yüksek Gıdalar Tüketin
Bebek yapma sürecinde sadece annenin beslenme ihtiyaçları etkilenmez; erkeklerin de üremeyi artıran gıdalara ihtiyacı vardır. Araştırmalar, baba adaylarının sağlıklı beslenmesini, özellikle sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve yağsız protein gibi doğal gıdalarda bulunan C ve E vitaminleri, çinko ve folik aside ihtiyaç duyduklarını göstermektedir.
Ceviz (ve yine meyve ve sebzeler) gibi antioksidan bakımından zengin gıdaların da sperm kalitesini artırdığı gösterilmiştir. Dahası C, D, E vitaminleri, çinko, selenyum, folik asit ve omega-3 yağ asitleri gibi sağlıklı yağların eksiklikleri sperm üretimini ve kalitesini engelleyebilir.
Madalyonun diğer tarafında yer alan bazı besinler ise sprem için kötüdür. Doymuş yağ oranı yüksek diyetler (kızarmış yiyecekler, yağlı veya işlenmiş etler ve unlu mamuller gibi) meni kalitesini düşürebilir. Ve bazı araştırmalar, yüksek miktarda soya gıdası alımının daha düşük sperm konsantrasyonu ile ilişkili olduğunu göstermektedir.
En iyi sperm için, erkeğin besleyici, çok yönlü bir diyet yaptığından ve günlük multivitamin aldığından emin olunmalıdır. Ve eğer, bir erkeğin kalbine giden yolun midesinden geçtiğine dair söz doğruysa, biraz sağlıklı ev yemekleri yatak odasında işlerin yoluna girmesine yardımcı olabilir!
2. Stresi Azaltın
Stres sperm üretimini engelleyebilir ( seksin çok daha az eğlenceli hale gelmesinden veya hiç olmamasından bahsetmiyoruz bile), bu yüzden erkeğin rahatlamasına yardımcı olmak önemlidir.
Yeterli uyku alınmalı ve düzenli egzersiz yapılmalıdır. (ancak aşırı maratonlar olmasın - aşırı egzersizin testosteron seviyelerini ve sperm kalitesini düşürdüğü gösterilmiştir.) Ve meditasyon veya derin nefes alma gibi bazı rahatlama egzersizleri ya da masaj iyi gelecektir.
3. Isıtıcıyı Kapatın
Gebe kalmaya çalışırken, partnerin alt bölgelerini serin tutması önemlidir. Saunalar, buhar odaları, uzun, sıcak banyolar ve jakuziler erkeğin vücut ısısını geçici olarak yükselterek sperm sayısını ve kalitesini düşürebilir.
Bu yüzden özellikle bu süreçte sıcaktan uzak durulmalıdır. (ve elektrikli battaniyeyi de şimdilik sınırların dışında tutun.)
4. Sigara ve İçkiyi Bırakın
Sigara ve keyif verici maddeler daha düşük sperm sayısıyla ilişkilidir. Aşırı alkol tüketimi de erkeklerin sperm sayısını düşürebilir. Bu alışkanlıkların kombinasyonu özellikle erkek üreme gücü için zararlıdır.
Dahası, araştırmalar sigara içen erkeklerin cinsel dürtülerinin daha düşük olduğunu ve daha az sıklıkta seks yaptıklarını göstermektedir. Ayrıca, sigara, keyif verici ilaçlar ve alkol de yatak odasındaki performansını etkileyebilir.
5. Düzenli Olarak Seks Yapın
Cinsel ilişkiden uzak durmak gebe kalmak için size puan kazandırmasa da, libidonun güçlenmesini sağlayabilir.
Eğer erkek, sperm rezervlerini en çok ihtiyaç duyacağınız zamana (yumurtlama zamanı) saklamak amacıyla seksi azaltıyor ve soğuk duşları artırıyorsa, bu stratejiyi yeniden düşünmeniz akıllıca olacaktır.
Erkek üreme araştırmaları, erkeğin sperm sayısı normalse, her bir ila iki günde bir seks yapmanın, gebe kalma şansınızın yüksek olacağını göstermektedir. Eğer sperm sayısı düşükse, sadece iki haftada bir seks yapmak yerine iki günde bir seks yapmanız daha iyi olacaktır.
Aslında, uzun süreli yoksunluğun gebe kalma üzerinde çok az olumlu etkisi vardır ve aslında bu durum bir çiftin bebek sahibi olma şansını azaltabilir.
Bu nasıl oluyor? Sperm sayısını artırırken (yolculuğa başlamak için daha fazla erkeğin mevcut olması iyi bir şeydir), bir günden daha uzun süre cinsel perhiz yapmak sperm hareketliliğini ve görünümünü azaltır (kötü bir şeydir çünkü bitiş çizgisine ulaşacak kadar güçlü daha az erkek vardır).
Diğer taraftan, aşırıya kaçmak (örneğin günde birden fazla) bebek sahibi olma olasılığını artırmayacaktır. Bunun nedeni, günde birden fazla boşalma, spermin yenilemesi için yeterince zaman olmamasıdır.
6. Kilo Kontrol Altına Alınmalıdır
Aşırı kilolu veya obez kadınların hamile kalması, normal vücut kitle indeksine sahip kadınlara göre daha uzun sürebilir ve araştırmalar aşırı kilolu erkeklerin de üreme sorunları yaşama ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir.
Bir çalışma, bir erkeğin kilosundaki 20 kiloluk bir artışın kısırlık şansını yaklaşık yüzde 10 artırabileceğini öne sürmüştür. Kilosu çok düşük olan erkekler de sorun yaşayabilir. Çok düşük bir BMI'ye sahip olmak (20'den az) sperm kalitesini ve konsantrasyonunu azaltabilir. Bu nedenle, ideal bebek sahibi olma potansiyelini sağlamak üzere sağlıklı ve dengeli bir kiloya ulaşmaya çalışılmalıdır.
7. Uygun Olmayan Kimyasallardan Uzak Durun
Baba adayları, bazı endüstriyel işyerlerinde bulunan ve sağlıklı bir gebe kalmayı engelleyebilecek kurşun, pestisitler ve diğer toksinler gibi tehlikeli kimyasallara maruz kalmaktan kaçınmaya veya maruz kalmayı azaltmaya çabalamalıdır.
Üreme için tehlikeli kimyasallar hakkında bilgi almak ve iş sahasında risk olup olmadığını öğrenmek için İş Güvenliği ve Sağlığı uzmanından bilgi alın.
Tehlikeli kimyasallar etrafında çalışmak gerekiyorsa, tehlikeli maddelere maruz kalmasını azaltmak için yapabilecek şeyler uygulanmalıdır. Zehirli kimyasalların etrafında çalışırken her zaman eldiven, koruyucu giysi ve solunum cihazı kullanmalıdır. Kimyasallarla cilt temasından kaçınmalıdır. Ayrıca yemeden veya içmeden önce mutlaka eller yıkanmalıdır.
Zehirli maddeleri eve getirme olasılığını azaltmak için, eve gitmeden önce iş kıyafetlerini ve ayakkabılarını değiştirmeli, sabun ve suyla (en azından ellerini) yıkanılmalıdır. Daha sonra eve gelir gelmez duş alınmalı, iş kıyafetleri diğer çamaşırlardan ayrı yıkamalıdır.
8. Gebelik Öncesi Muayene Olun
Tıpkı anne adayları gibi baba adayları da doktor kontrolünden geçmelidir.
Gebelik öncesi ziyarette doktor, tüm kronik rahatsızlıkların kontrol altında olduğundan emin olmalıdır. İkili ayrıca aldığı ilaçları ve bunların doğurganlığı etkileyip etkilemeyeceğini, aile geçmişini, genetik testlerin önerilip önerilmediğini ve gebe kalmayı veya hamileliği etkileyebilecek yaşam tarzı seçimlerini tartışacaktır.
Hamilelik sırasında anneye (veya doğumdan sonra bebeğe) grip veya suçiçeği gibi hastalıklar bulaştırmaması için doktor gerekli aşıları da yaptıracaktır.
9. Dizüstü Bilgisayarları Masanızda Tutun
Araştırmalar, kucaklarında dizüstü bilgisayar kullanan erkeklerin sperm sayılarının daha düşük olduğunu ortaya koymuştur, bunun nedeni bilgisayarınızdan gelen ısının testislerin sıcaklığını artırarak sperm sayısını düşürmesidir.
Bu nedenle, dizüstü bilgisayarla meşgul olunduğu zamanlarda bilgisayar daha yukarda ya da daha uzak pozisyonda olmalıdır.
10. Bisiklete Binmeye Ara Verin
Haftada birkaç saatten fazla bisiklet sürmeye giden bisikletçiler, en azından bebek yapma süreci tamamlanıncaya kadar sürüşleri azaltmaları gerekebilir. En azından, 15 dakikada bir mola vererek bisiklet kullanılmalıdır. Yine, testisler stres altındayken performans gösterme konusunda aksi olabilirler.
Erkeğin sperm sayısının düşük olabileceğinden endişe ediliyorsa, bu konu doktorla mutlaka görüşülmelidir. Ve bu konuda çok fazla korkmamaya çalışın. Unutmayın: Düşük sperm sayısı kısırlık anlamına gelmez. Birkaç değişiklik ile sayıları artabilir.